Artikel van 20-12-2022 door Anneke Ranzato

Nog een paar dagen, dan is het Kerst en daarna voordat je het weet Oudjaarsdag. Eind december kijken we natuurlijk graag even terug op het (bijna) afgelopen jaar... wat is er in 2022 allemaal gebeurd rondom hypotheken en de huizenmarkt?

Enorme stijging hypotheekrente

Het kan je niet ontgaan zijn: de enorme stijging van de hypotheekrente in 2022. Wie de rente voor een hypotheek in januari voor 10 jaar wilde vastzetten, kon dat doen voor iets meer dan 1%. Inmiddels ligt de 10-jaars hypotheekrente rondom de 4% - 4x zoveel in een klein jaar tijd! En dan te bedenken dat het niveau de laatste weken juist weer wat gedaald is... de stijging is dus nog groter geweest.

Oorzaak: kapitaalmarktrente

De bron van die stijgende hypotheekrente is duidelijk te vinden in de kapitaalmarktrente. Die vloog omhoog door de oorlog die Rusland ontketende in Oekraïne: de onrust in de wereld had pittige gevolgen op de financiële markten. En daarmee op de rente die we in Nederland voor een hypotheek moeten betalen.

Duidelijk verband

Door de heftige rentebewegingen dit jaar is nog meer dan anders duidelijk geworden hoe sterk het verband tussen de kapitaalmarktrente en de hypotheekrente is. Een stijgende of dalende lijn van de rente op de kapitaalmarkt bleek een prima voorspeller van de ontwikkeling van de tarieven op de hypotheekmarkt. Tenminste, voor de langere rentevastperiodes.

Variabele hypotheekrente - Euribor & ECB-rente

De variabele hypotheekrente beweegt mee met een andere lijn: die van de geldmarktrente. Daarbij gaat het om geld dat geleend wordt voor de korte termijn, internationaal kijken we dan naar de 1- of 3-maands Euribor tarieven. Die worden op hun beurt weer sterk beïnvloed door de rente die de Europese Centrale Bank (ECB) vaststelt.

ECB-rente wederom verhoogd

De ECB heeft de rentetarieven afgelopen donderdag voor de vierde keer dit jaar verhoogd. In juli begon het met een stijging van 0,5%, daarna volgden twee verhogingen van 0,75% en vorige week kwam er nog eens 0,5% bij. In totaal is de ECB-rente dus met 3% gestegen dit jaar, met duidelijke gevolgen voor de variabele hypotheekrente.

Huizenprijzen op kantelpunt

Het was te verwachten dat die heftige ontwikkeling van de hypotheekrente effect zou hebben op de huizenmarkt. De hypotheekrente bepaalt immers mede hoe hoog de maximale hypotheek is van huizenkopers: hoe hoger de rente, hoe lager het maximale bedrag dat je kunt lenen. Daarnaast speelt ook de onzekerheid over financiën een rol: de hoge inflatie zorgt voor minder bestedingsruimte.

Woningmarkt wat normaler

De afkoeling van de huizenmarkt zorgt voor een wat normalere situatie bij het kopen en verkopen van huizen. De afgelopen jaren was de markt zodanig overspannen dat er een ongezonde situatie was ontstaan. Een veel te klein aanbod van huizen, blind bieden op een woning, zonder ontbindende voorwaarden, starters die geen enkele kans maakten, prijzen die op jaarbasis met 20% omhoog vlogen... het is prima dat daar een einde aan is gekomen.

Voorspellingen voor 2023

Er worden al heel wat uitspraken gedaan over voorspellingen voor 2023. Zo denken ze bij De Nederlandsche Bank (DNB) dat de huizenprijzen gaan dalen in de komende twee jaar, Rabobank verwacht ook een afkoeling van de huizenmarkt... redelijke inkoppers wat mij betreft als we kijken naar de huidige situatie. Dat de variabele hypotheekrente zal stijgen is er nog zo één: de ECB zit immers op het spoor van renteverhogingen. Wat er werkelijk gaat gebeuren... dat is van zoveel factoren afhankelijk dat ik zeg: we gaan het wel zien!

Naar overzicht Blog & Nieuws