Inflatie, hypotheek en huizenprijzen

Artikel van 10-05-2022 door Anneke Ranzato

Het kan je niet ontgaan zijn: de inflatie is torenhoog. Dat heeft effect op heel veel aspecten van het leven, dus wellicht ook op hypotheken en huizenprijzen?

Inflatie

Allereerst is het goed om te bekijken wat inflatie ook alweer is. Mensen zeggen weleens dat de prijzen stijgen door inflatie, maar eigenlijk is het andersom. Inflatie is het stijgen van de prijzen. Het betekent dat je voor dezelfde hoeveelheid euro's minder kunt kopen dan voorheen, dat komt door de hogere prijzen. We noemen het ook wel 'geldontwaarding': geld wordt minder waard, want je kunt er minder mee kopen.

CPI van het CBS

Hoeveel last je van inflatie hebt - dat is voor iedereen anders. Het is maar net de vraag welke prijzen in welke mate stijgen, en of jij ook geld uitgeeft aan die specifieke zaken. Om er toch een algemeen beeld van te krijgen bepaalt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) elke maand de Consumenten Prijs Index (CPI). Dat is een vaste set uitgaven waarvan de prijzen gemeten worden. Dat geeft een idee van het prijsniveau in Nederland.

Verandering prijzen t.o.v. een jaar geleden

Het inflatiepercentage dat elke maand bekendgemaakt wordt laat zien hoe de prijzen zich verhouden tot dezelfde maand vorig jaar. Een inflatie van 9,6% in april 2022 betekent dus dat de prijzen 9,6% hoger lagen dan in april 2021.

Kosten van leven gaan omhoog

Door de hogere prijzen gaan de kosten van levensonderhoud omhoog. Boodschappen worden duurder, gas en elektriciteit, autorijden, vakantie, kleding... you name it. Tenzij je inkomen met dezelfde vaart stijgt heeft dat gevolgen voor de bestedingsruimte die je hebt. Dus ook voor de ruimte om een hypotheek te betalen.

Maximale hypotheek omlaag

Via die weg heeft inflatie effect op hypotheken: zodra de hogere kosten van levensonderhoud verwerkt worden in de hypotheeknormen gaat de maximale hypotheek omlaag. Kunnen heel veel mensen minder hypotheek krijgen - dan kan dat gevolgen hebben voor de huizenprijzen.

Rente en inflatie

Inflatie en rente hangen ook sterk met elkaar samen. Rente die vergoed wordt als je geld ter beschikking stelt zou een vergoeding moeten zijn: het idee is dat je dan over een jaar wat extra hebt. Daarmee zou het dus eigenlijk zo moeten zijn dat de rente hoger is dan de inflatie. Immers: de inflatie zorgt ervoor dat je geld minder waard wordt. Dat moet gecompenseerd worden door de rente - en dan nog een beetje erbij als beloning.

Spaarders leveren veel in

De laatste tijd is dit bij lange na niet het geval. De rente is wel flink aan het stijgen, maar nog lang geen 10% - wat wel nodig zou zijn om het huidige inflatieniveau te compenseren. Geld op spaarrekeningen wordt dus snel minder waard, terwijl er nagenoeg geen rente vergoed wordt.

Hypotheekrente stijgt hard

De hypotheekrente stijgt heel hard, maar bereikt nog lang niet het niveau van de inflatie. Dat is maar goed ook: een hypotheekrente van 10% zou wel een enorme shock zijn. Toch is het niet ondenkbaar: er zijn eerder tijden geweest waarin de rente regelmatig boven de 10% uitkwam... tot boven de 13% in 1981.

Waarde hypotheek daalt met inflatie

Inflatie is voor degene die geld leent in feite positief: spaargeld wordt minder waard, de geleende hypotheekeuro's dus ook. De € 400.000 die je nu leent is over 30 jaar relatief veel minder. In absolute euro's niet, relatief ten opzichte van je inkomen wel. Dat is voor sommige mensen een reden om zoveel mogelijk aflossingsvrij te willen lenen.

Stijging huizenprijzen zwakt af

De inflatie zorgt er ook voor dat de stijging van de huizenprijzen wat kan afzwakken. Die zijn in de afgelopen jaren omhoog geschoten, mede door de bizar lage hypotheekrente. De hogere hypotheekrente zorgt er op zich al voor dat mensen minder kunnen lenen - de lagere maximale hypotheek zal invloed hebben op de huizenprijzen.

Tel daar de gevolgen van de inflatie op de kosten van levensonderhoud bij op en het zou heel logisch zijn dat de stijging van de huizenprijzen in elk geval een stuk minder wordt.